Μουρμάνσκ

Πόλη (353.500 κάτ.) της Ρωσίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας (144.900 τ. χλμ., 983.300 κάτ.). Είναι χτισμένη στις εκβολές του ποταμού Τουλόμα, στη θάλασσα του Μπάρεντς, στο βορειοδυτικό τμήμα της χερσονήσου Κόλα, και είναι πάντα ελεύθερη από πάγους γιατί λείχεται από το Ρεύμα του Κόλπου· για τον λόγο αυτό, από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Μάιο αποτελεί το κύριο λιμάνι της βόρειας Ρωσίας αντικαθιστώντας το Λένινγκραντ, που αυτή την περίοδο είναι κλειστό στη ναυσιπλοΐα. Το M. ιδρύθηκε το 1915 με το όνομα Ρομανόβνα-Μουρμάνε, το οποίο άλλαξε στο σημερινό μετά την μπολσεβικική επανάσταση, και γνώρισε σημαντικότατη ανάπτυξη από το 1926, ώστε έγινε η μεγαλύτερη πόλη του κόσμου στα Β του Αρκτικού Πολικού Κύκλου, χάρη στο λιμάνι της: το Μ. είναι σπουδαία αλιευτική βάση και διέξοδος για την ξυλεία και τα μεταλλεύματα που εξορύσσονται στη γύρω περιοχή (απατίτης, νεφελίνης, χαλκός, νίκελ)· αρκετά ανεπτυγμένη είναι επίσης η βιομηχανία, ειδικά στον μηχανικό (ναυπηγεία), στον μεταλλουργικό και στον τομέα των τροφίμων (συντήρηση αλιευμάτων), καθώς και οι βιομηχανίες υφαντουργίας και ξύλου. Η πόλη είναι τέλος έδρα σταθμού βιολογικών ερευνών.